De Aanloop naar de DAF 55: De Beperkingen van de Tweecilinder

Om het belang van de DAF 55 te begrijpen, moeten we kijken naar de situatie in Eindhoven halverwege de jaren zestig. DAF had succes met zijn personenwagens, maar liep tegen een technisch en imago-technisch plafond aan. De modellen tot dan toe werden aangedreven door luchtgekoelde tweecilinder boxermotoren. Hoewel deze motoren, eigen fabricaat van DAF, betrouwbaar en eenvoudig waren, leverden ze simpelweg niet genoeg vermogen om mee te komen met het steeds sneller wordende verkeer op de opkomende Europese snelwegen.

Daarnaast kleefde aan DAF het hardnekkige imago van "truttigheid". De auto's werden in de volksmond gekscherend "Truttenschudders met jarretelaandrijving" genoemd. Hub van Doorne en zijn team wisten dat, als ze wilden overleven tussen giganten als Opel, Ford en Volkswagen, ze een auto moesten bouwen die volwaardig, snel en comfortabel was.

De DAF 44 als Tussenmodel voor de lancering van de DAF55

In 1966 introduceerde DAF de DAF44. Dit was qua carrosserie een enorme stap vooruit. De Italiaanse meesterontwerper Giovanni Michelotti had een prachtige, moderne koets getekend die veel groter was dan de Daffodil. Echter, onder de motorkap lag nog steeds een tweecilinder, weliswaar opgeboord tot 844 cc, maar met 34 pk (29 pk DIN) nog steeds geen krachtpatser. De DAF 44 was een mooie auto die snakte naar meer vermogen. De basis was er, maar het hart was nog te zwak.

De Geboorte van de DAF 55: Een Frans-Nederlandse Alliantie

Het ontwikkelen van een volledig nieuwe, watergekoelde viercilindermotor was voor een relatief kleine fabrikant als DAF een te kostbare en tijdrovende aangelegenheid. Het bestuur in Eindhoven besloot daarom te zoeken naar een partner. Er werd gekeken naar diverse fabrikanten, maar uiteindelijk viel de keuze op het Franse staatsbedrijf Renault.

Renault had met de 'Cleon-Fonte' motor een uiterst betrouwbare, compacte en krachtige krachtbron in huis die al zijn diensten had bewezen in modellen als de Renault 8 en de Renault 10. DAF koos voor de 1108 cc variant. Deze motor leverde 50 pk SAE (44 pk DIN), wat een aanzienlijke sprong was ten opzichte van de 34 pk van de DAF 44.

DAF 55: Technische Uitdagingen

De implementatie van deze motor was geen eenvoudige 'plug-and-play' operatie. De DAF 44 was ontworpen voor een luchtgekoelde boxermotor, die plat en breed was. De Renault-motor was een watergekoelde viercilinder lijnmotor, die hoger en langer was.

De ingenieurs moesten de voorzijde van de auto aanpassen. Waar de DAF 44 een dichte neus had (luchtkoeling vereist immers geen radiateur aan de voorkant), kreeg de DAF 55 een open grille om de radiateur van frisse lucht te voorzien. Ook de ophanging, met name de torsiestaven aan de voorzijde, moest worden verzwaard om het hogere gewicht van de gietijzeren motor en het koelsysteem te dragen.

Daarnaast moest de trots van DAF, de Variomatic, worden aangepast. De traploze transmissie met riemen moest nu een veel hoger koppel en vermogen verwerken. De constructie werd robuuster gemaakt en de overbrengingsverhoudingen werden aangepast aan het karakter van de Renault-motor, die zijn kracht bij andere toerentallen leverde dan de oude boxermotor.

De Lancering van de DAF 55 en het Design (1967/1968)

Eind 1967 werd de DAF 55 intern en aan de pers getoond; de officiële marktintroductie volgde in maart 1968 op de Autosalon van Genève. Het was een mijlpaal. Voor het eerst stond er een DAF die niet alleen meekwam in het stadsverkeer, maar ook op de linkerbaan van de snelweg zijn mannetje stond. Met een topsnelheid van ongeveer 136 km/u was hij een serieuze concurrent voor de Opel Kadett B, de Volkswagen Kever 1300 en de Ford Escort.

DAF 55: Het Michelotti-handschrift

Het uiterlijk van de DAF 55 leunde zwaar op het ontwerp van de 44, maar met subtiele verschillen die hem een 'volwassener' uitstraling gaven. De grille aan de voorzijde was het meest opvallende kenmerk, voorzien van het DAF-logo en een chromen strip. De achterlichten waren langwerpig en horizontaal, in tegenstelling tot de verticale lichten van de vroegere modellen, wat de auto optisch breder maakte.

Het interieur was voor die tijd keurig verzorgd. DAF positioneerde de 55 in een hoger marktsegment. Het dashboard was overzichtelijk en voorzien van meters die duidelijk afleesbaar waren. Een belangrijk detail in de bediening was de introductie van een 'echte' schakelpook op de vloer voor vooruit, neutraal en achteruit. Bij eerdere DAF's werd de rijrichting vaak gekozen met een hendel aan het dashboard, maar de 55 kreeg een sportievere vloerschakeling (hoewel er natuurlijk niet echt geschakeld hoefde te worden tijdens het rijden).

Varianten van de DAF 55: Sedan, Estate en de Coupé

DAF begreep dat om een breed publiek aan te spreken, één carrosserievariant niet voldoende was. De 55-lijn werd daarom snel uitgebreid, wat resulteerde in een complete modelfamilie. Alle modellen zijn ook te bekijken in het DAF museum, welke gevestigd is in Eindhoven, de bakermat van de DAF.

De Sedan

De basis van het succes. Een tweedeurs sedan die ruim genoeg was voor vier volwassenen en hun bagage. De grote kofferbak (mede mogelijk doordat de Variomatic compact onder de achterbank/vloer was weggewerkt) was een groot verkoopargument.

De Combi (Estate)

Voor de zakelijke rijder, de kleine zelfstandige of het jonge gezin introduceerde DAF de Combi. Met een vlakke laadvloer en een grote derde deur was dit een van de meest praktische auto's in zijn klasse. De achterbank kon worden neergeklapt, waardoor een laadruimte ontstond die verrassend groot was voor de buitenmaten van de auto.

De Coupé (1968)

In 1968, een jaar na de introductie van de sedan, onthulde DAF de 55 Coupé. Dit was misschien wel het meesterwerk van de samenwerking tussen DAF en Michelotti. De daklijn liep schuin en elegant af naar achteren, wat de auto een onmiskenbaar sportief silhouet gaf. De Coupé was technisch identiek aan de sedan, maar werd luxueuzer uitgerust. Hij kreeg sportievere stoelen, een toerenteller (uniek voor die klasse in die tijd) en een mooier afgewerkt interieur met houtaccenten of luxere kunststoffen.De Coupé was cruciaal voor het imago. Het was een "lifestyle" auto voordat die term bestond. Het trok jonge, modebewuste kopers naar de showroom die voorheen nooit in een DAF gezien wilden worden.

Video van onze DAF 55 uit de Tonny's Classic Drive Vloot

Zoals je kunt zien aan de open grille, betreft dit de watergekoelde DAF55, model SEDAN en onze DAF is op de markt gekomen op 1 oktober 1969.  Het is een tweedeurs model en omgebouwd tot gekooide rallyauto. Echt een stoere wagen! De auto is te huur voor rally's en kan gereden worden met twee personen. Oh ja, en hij gaat uiteraard net zo hard vooruit als achteruit dankzij het pientere pookje.
 

De Strijd tegen het Imago: de Autosportcampagne van DAF

Misschien wel het meest fascinerende hoofdstuk in de geschiedenis van de DAF 55 is de autosportcampagne. DAF-directie en PR-manager Rob Koch wisten dat ze het "oude wijven"-imago alleen konden breken met brute feiten. De Variomatic moest bewijzen niet alleen comfortabel te zijn, maar ook onverwoestbaar en snel.

Prestaties van DAF 55 in de London-Sydney Marathon (1968)

Het absolute hoogtepunt was de deelname aan de London-Sydney Marathon in 1968. Dit was een slopende tocht van meer dan 16.000 kilometer dwars door Europa, Azië en Australië. DAF schreef twee 55's in, bestuurd door de teams Rob Slotemaker/Rob Janssen en David van Lennep/Peter Hissink. Er moet hierbij wel worden opgemerkt dat deze rally-auto's technisch geprepareerde overgangsmodellen waren en geen volledig serieproductie-exemplaren.

Iedereen verklaarde ze voor gek. Een auto met een riemenaandrijving in de woestijn? Maar de DAF's hielden stand. Sterker nog, ze excelleerden. Waar conventionele versnellingsbakken kapotgingen door het vele schakelen in het mulle zand, zocht de Variomatic automatisch de juiste overbrenging. De DAF 55's kwamen aan in Sydney. Slotemaker en Janssen finishten als 17e algemeen, een prestatie van wereldformaat die de voorpagina's haalde. De krantenkop "De DAF is een Blijver" werd legendarisch. Voor meer informatie en foto's over deze marathon, lees dan hier verder. Leuk detail is dat onze DAF 55 in Groningen best wel lijkt op de DAF waarmee de London-Sydney Marathon werd gereden.

DAF 55 op de Marathon de la Route

Ook op het circuit liet de 55 zich gelden. Tijdens de Marathon de la Route op de Nürburgring, een onmenselijke race van 84 uur (3,5 dag non-stop racen), bewees de techniek zijn betrouwbaarheid. De Variomatic bleek op het bochtige en gevaarlijke circuit een voordeel te bieden in de regen en onder wisselende omstandigheden, omdat de aandrijfkracht constant bleef zonder schokken van het schakelen.

DAF 55 als icoon op onverhard terrrein tijdens de Rallycross

In de opkomende rallycross, met name op het Eurocircuit in Valkenswaard, werd de DAF 55 (en later de 555 en 66) een icoon. Jan de Rooy, later beroemd van Parijs-Dakar met zijn vrachtwagens, begon zijn carrière met het smijten van DAF 55's door de modder. Omdat de Variomatic in theorie even hard achteruit als vooruit kon, en door het sper-effect van de riemen, waren de auto's extreem snel op onverhard terrein.

De DAF 55 Marathon (1971)

Om de sportieve successen te verzilveren, bracht DAF in 1971 een speciale versie uit: de DAF 55 Marathon. Dit was een eerbetoon aan de London-Sydney rally.

De Marathon-uitvoering was niet slechts een stickerpakket. De ingenieurs hadden de 1108 cc motor onder handen genomen. Door een hogere compressie en een andere carburateur steeg het vermogen naar 63 pk SAE (55 pk DIN).

Uiterlijk onderscheidde de Marathon zich door:

• Bredere velgen met radiaalbanden
• De kenmerkende 'striping' over de flanken en motorkap
• Zwarte accenten in plaats van chroom
• Een sportuitlaat die een net iets diepere brom produceerde
• Een interieur met kuipstoelen, toerenteller en een sportstuur

De Marathon-versie is tegenwoordig de meest gezochte uitvoering onder verzamelaars. Het was de ultieme evolutie van de 55 en bewees dat een kleine Nederlandse auto met automaat echt sportief kon zijn.

DAF 55 en zijn Techniek in Detail: Het Geheim van de Smid

De Variomatic van de DAF 55

Het hart van de DAF 55 was de Variomatic. Deze bestond uit twee sets poelies (schijven) waar een rubberen riem tussen liep. Door vacuüm (van de motor) en centrifugale kracht (van de draaiende assen) veranderde de diameter van de poelies. Hierdoor werd de overbrenging traploos aangepast.

Bij de 55 werd gebruikgemaakt van een differentieelwerking in de transmissie zelf. Omdat elk achterwiel zijn eigen riem had, konden de wielen onafhankelijk van elkaar draaien in bochten zonder een zwaar en complex tandwieldifferentieel. Dit zorgde voor een verrassend goede wegligging, hoewel de achterwielophanging (pendelassen) bij plotseling gas loslaten in een bocht wel voor verrassingen kon zorgen (overstuur).

Remmen en Onderstel van de DAF 55

In tegenstelling tot de trommelremmen rondom bij de 44, kreeg de 55 schijfremmen op de voorwielen. Dit was noodzakelijk vanwege de hogere snelheden. Het remsysteem was bovendien gescheiden, een belangrijke veiligheidsvoorziening. De voorwielophanging bestond uit onafhankelijke ophanging met torsiestaven in de lengterichting, wat zorgde voor een comfortabele vering die typisch Frans aanvoelde (zacht en met enige overhelling), maar wel stabiel genoeg voor de Nederlandse wegen.

Het Einde en de Nalatenschap van de DAF 55 (1972)

In 1972 viel het doek voor de DAF 55. Na ruim 153.000 geproduceerde exemplaren (sedans, combi's en coupés samen) werd hij opgevolgd door de DAF 66. We hebben even onderzoek gedaan naar het aantal DAF 55 auto's welke op dit moment nog geregistreerd staan in Nederland. Als we de website van de DAF Club Nederland mogen geloven, dan zijn er momenteel zo ongeveer 260 DAF 55 Sedan Auto's geregistreerd. En daar mogen wij er één hele mooie van rijden met een prachtige luxe grijze (satina) bekleding.

De overgang van de DAF 55 naar de DAF 66 was meer dan een facelift. Hoewel de auto's op elkaar leken, bracht de 66 een compleet nieuwe achteras (de De Dion-as) die het weggedrag aanzienlijk veiliger en stabieler maakte, en een nieuwe styling van de neus.

De DAF 55 is echter de geschiedenisboeken ingegaan als de auto die DAF volwassen maakte. Zonder de 55 was er geen basis geweest voor de latere overname door Volvo. In 1975 kocht Volvo de personenwagendivisie van DAF. De DAF 66 werd de Volvo 66, en de techniek die in de 55 was gepionierd (watergekoelde motor + Variomatic) werd verder ontwikkeld in de Volvo 300-serie, die in Born werd geproduceerd en een verkooptopper werd in heel Europa.

Culturele Impact van de DAF 55 in Nederland

De DAF 55 is een symbool van de Nederlandse wederopbouw en industriële trots. In een tijd waarin Nederland transformeerde van een landbouwnatie naar een moderne industriestaat, liet de DAF 55 zien dat we in staat waren complexe, competitieve consumentenproducten te maken. Het "Pientere Pookje" werd onderdeel van het collectieve geheugen. Maarten Bokslag en Theun Zijlstra publiceerden er zelfs een boekje over in 1995. Genaamd HET PIENTERE POOKJE, DE VARIOMATISCH AANGEDREVEN AUTO'S VAN DAF EN VOLVO. De DAF 55 doorbrak sociale barrières; hij werd gereden door de dorpsdokter, de wijkverpleegster, maar ook door de jonge, snelle vertegenwoordiger in zijn Marathon Coupé. Vandaag de dag is de DAF 55 een geliefde klassieker. De club van DAF-liefhebbers is groot en actief. Een goed bewaarde 55, en zeker een originele Marathon of Coupé, is inmiddels een kostbaar bezit. Ze worden gekoesterd niet alleen om hun nostalgische waarde, maar ook om hun vernuftige techniek. Rijden in een DAF 55 is nog steeds een unieke ervaring: het constante toerental van de motor terwijl de auto versnelt (het "betrouwbare loeien"), de directe reactie op het gaspedaal en de wetenschap dat je in een stukje rijdend Hollands erfgoed zit.

De DAF 55 als statement

De DAF 55 was meer dan een auto; het was een statement. Het was het bewijs dat de visie van Hub en Wim van Doorne – autorijden toegankelijk maken voor iedereen door middel van automatische transmissie – niet beperkt was tot stadsautootjes. Door de slimme techniek van DAF te koppelen aan de betrouwbare kracht van Renault en de Italiaanse flair van Michelotti, ontstond een auto die de concurrentie aankon en de basis legde voor de Nederlandse auto-industrie van de jaren zeventig en tachtig. Waar de DAF 600 de droom startte, maakte de DAF 55 de droom waar.  

Huur de DAF 55 in Groningen voor een oldtimerrally, toeristische route of personeelsuitje 

Wil jij eens meemaken hoe het rijden is in de DAF 55? Onze DAF 55 is te huur in onze vloot van Tonny's Classic Drive op locatie Noorderhogebrug te Groningen. Informeer bij ons naar de opties of huur de DAF 55 direct in Groningen. De DAF 55 is ideaal als je eens een oldtimerrally wilt rijden en zelf geen rally auto hebt of als je eigen oldtimer even geen dienst kan doen. Maar de DAF 55 leent zich ook uitstekend voor een dagje lekker toeren met twee personen. Ook kun je de DAF 55 uitkiezen tijdens een groepsuitje, personeelsuitje of als je meerijdt met een toeristische route. Picknickmandje in de achterbak en gaan!